Học Walt Disney: Biến trì hoãn thành “vũ khí bí mật” để thành công

Bạn có bao giờ rơi vào tình cảnh này chưa?

• Hừng hực quyết tâm tối nay sẽ bắt đầu dự án lớn, nhưng rồi lại ngồi xem livestream bán hàng đến nửa đêm.
• Lên kế hoạch chi tiết cho tuần mới, nhưng sáng thứ Hai lại nằm dài lướt Instagram vì “chưa sẵn sàng tinh thần”.
• Deadline tự đặt cứ bị đẩy lùi liên tục, từ “hôm nay” thành “mai làm cũng được”.
• Mở laptop ra, định làm việc nghiêm túc, nhưng rồi lại đi nấu mì, lau bàn, hay thậm chí sắp xếp lại tủ đồ, tự nhủ là “chuẩn bị cho đầu óc thoải mái”.

Nếu có, thì yên tâm, bạn không cô đơn đâu. Tôi cũng từng như vậy, và cái kết thường là: chạy deadline trong hoảng loạn, chất lượng công việc thì “lẹt đẹt” so với khả năng thật, mắt thâm quầng vì thức khuya, và lòng thì đầy tiếc nuối khi thấy bạn bè khoe thành tích trên mạng xã hội.

Nhưng nếu tôi nói với bạn rằng, thay vì coi trì hoãn là “kẻ thù số một”, bạn có thể biến nó thành “người bạn đồng hành” để đạt được những điều lớn lao thì sao? Nghe lạ đúng không? Để tôi kể bạn nghe câu chuyện về Walt Disney – người đã làm được điều đó.

Walt Disney – “Vua trì hoãn” với những kỳ tích vĩ đại

Walt Disney, cha đẻ của Mickey Mouse và những công viên Disneyland nổi tiếng khắp thế giới, lại từng bị đội ngũ của mình gọi là “vua trì hoãn”. Ông không phải kiểu người lúc nào cũng cắm đầu làm việc hay ra quyết định ngay lập tức. Ngược lại, ông thường để mọi thứ đến phút chót. Nhưng điều kỳ diệu là, từ thói quen ấy, ông đã xây dựng nên một đế chế giải trí trị giá hàng tỷ đô la, với những bộ phim và công viên mà bất kỳ ai trong chúng ta cũng từng nghe đến.

Vậy ông làm thế nào? Bí quyết nằm ở chỗ: Disney không xem trì hoãn là vấn đề cần loại bỏ. Ông biến nó thành một phần trong cách làm việc của mình – một cách để nuôi dưỡng ý tưởng và bùng nổ đúng thời điểm.

Tại sao chúng ta trì hoãn? Não bộ nói gì?

Trước khi đi sâu vào phương pháp của Disney, hãy hiểu một chút về lý do chúng ta hay trì hoãn. Não bộ của chúng ta, khi đối mặt với một việc khó khăn (như viết báo cáo hay bắt đầu một dự án lớn), thường “hoảng sợ”. Nó tạo ra cảm giác khó chịu, khiến bạn muốn né tránh bằng cách làm việc khác – như lướt điện thoại hay dọn nhà. Nhưng điều thú vị là, khi thời gian gấp rút, bạn lại có thể làm việc cực kỳ hiệu quả. Vì sao? Vì lúc đó, não bộ tiết ra dopamine – một chất khiến bạn cảm thấy hưng phấn và tập trung hơn khi hoàn thành việc gì đó dưới áp lực.

Disney đã nắm bắt được điều này từ rất lâu, trước cả khi khoa học chứng minh. Ông không chống lại bản chất tự nhiên, mà tận dụng nó để tạo nên những kiệt tác.

Cách Disney biến trì hoãn thành “siêu năng lực”

Thay vì gọi là “trì hoãn”, Disney gọi đó là “thời gian ủ ý tưởng”. Ông có một quy trình làm việc rất đặc biệt:

1. Thu thập và quan sát: Ông dành hàng tuần, thậm chí hàng tháng để nhìn ngắm, ghi chép, và để đầu óc tự do suy nghĩ.
2. Ủ trong im lặng: Ông thường “mất tích” khỏi các cuộc họp, đi dạo một mình, để những ý tưởng dần chín muồi.
3. Bùng nổ khi cần: Đến gần deadline, ông dồn toàn bộ sức lực, làm việc không ngừng nghỉ và cho ra kết quả xuất sắc.

Chẳng hạn, khi mất quyền sở hữu nhân vật Oswald, Disney không vội vã tạo ra cái gì đó mới ngay lập tức. Ông dành thời gian quan sát lũ chuột trong xưởng phim, đọc sách, và suy ngẫm. Đến khi áp lực đè nặng trên chuyến tàu từ New York về Los Angeles, ông đã vẽ nên Mickey Mouse chỉ trong một đêm – một biểu tượng thay đổi cả thế giới giải trí.

Làm sao để bạn áp dụng được như Disney?

Giờ thì đến lượt bạn. Dưới đây là cách biến trì hoãn thành “vũ khí bí mật” của riêng mình, với chút điều chỉnh để phù hợp với cuộc sống hiện đại ở Việt Nam:

1. Đừng sợ trì hoãn – hãy dùng nó để “ủ” ý tưởng

• Thử ngay: Mỗi ngày, dành 15-30 phút ngồi yên, nhâm nhi ly cà phê, và chỉ nghĩ về dự án của bạn. Không cần làm gì, chỉ cần để đầu óc “lang thang”.
• Mẹo nhỏ: Dùng app ghi chú trên điện thoại (như Zalo hay Google Keep) để lưu lại bất kỳ ý tưởng nào chợt lóe lên.
• Ví dụ đời thường: Đi dạo ở công viên Tao Đàn hay ngồi quán cà phê vỉa hè, quan sát mọi người – bạn sẽ bất ngờ với những gì mình nghĩ ra.

2. Chuẩn bị sẵn sàng để “bật chế độ siêu nhân”

• Làm gì: Tạo một góc làm việc gọn gàng – có thể là bàn nhỏ trong phòng hay quán quen gần nhà. Chuẩn bị hết tài liệu, công cụ cần thiết trước.
• Chia nhỏ: Hãy chia dự án thành từng phần bé tí, kiểu như chỉ cần 1-2 tiếng là xong một phần. Ví dụ: viết báo cáo thì chia thành “tìm thông tin”, “lên dàn ý”, “viết mở đầu”.
• Công cụ hỗ trợ: Dùng Trello hoặc sổ tay để theo dõi tiến độ, đừng để ý tưởng hay tài liệu bị “lạc trôi”.

3. “Chạy nước rút” đúng thời điểm

• Deadline giả: Đặt thời hạn sớm hơn thực tế một chút – ví dụ, công việc phải nộp thứ Sáu thì tự nhủ là thứ Tư phải xong.
• 5 phút khởi động: Cam kết làm việc chỉ 5 phút thôi. Tin tôi đi, vượt qua 5 phút đầu là bạn sẽ “vào guồng” ngay.
• Tập trung tuyệt đối: Tắt hết thông báo, để điện thoại xa tầm tay, và làm việc kiểu 25 phút tập trung + 5 phút nghỉ (như Pomodoro).

Thử ngay hôm nay đi nào!

Bạn không cần phải giỏi quản lý thời gian ngay lập tức. Hãy bắt đầu nhỏ thôi:

• Ngày 1-2: Chia dự án ra, chuẩn bị mọi thứ sẵn sàng, ghi lại deadline giả.
• Ngày 3-7: Dành thời gian “trì hoãn có ý nghĩa” – nghĩ ngợi, ghi chép, quan sát.
• Ngày cuối: Bật “chế độ chiến binh”, tập trung hết sức để hoàn thành.

Disney đã làm được với Disneyland – ông “ủ” ý tưởng suốt 5 năm, nhưng chỉ mất 366 ngày để biến nó thành hiện thực. Bạn cũng có thể làm được với dự án của mình đấy!

Kết lại: Trì hoãn không phải là kẻ thù

Như câu nói của người Việt: “Nước đến chân mới nhảy” – đôi khi, áp lực cuối cùng lại là động lực lớn nhất. Walt Disney đã dạy tôi rằng, thay vì cố gắng loại bỏ điểm yếu, hãy tìm cách biến nó thành sức mạnh. Bạn không cần phải hoàn hảo, chỉ cần biết cách tận dụng chính mình.

Có thể giờ bạn chưa thấy thành công, nhưng đừng lo. Mỗi người có một nhịp sống riêng. Hãy kiên nhẫn, thử phương pháp này, và tôi tin bạn sẽ bất ngờ với những gì mình làm được.

Nào, bắt đầu ngay hôm nay đi anh em! Đừng để bài này thành một thứ nữa bạn “trì hoãn” nhé.